ارزیابی تغییرات اقلیم دیرینه به کمک ردیاب شیمیایی کلر در رسوبات منطقه غیر‎ ‎اشباع دشت اردبیل

در این تحقیق با روش ردیاب شیمیایی، ارتباط فرایندهای بارش، نفوذ و هیدروژئولوژی در دوره‌های مختلف گذشته به‌منظور تعیین دوره‌های اقلیمی دیرینه، در دشت اردبیل ارزیابی شده است. وقوع خشک و ترسالی‌های متوالی در دوره‌های گذشته، در این روش با ارزیابی پروفیل‌های کلراید در شش پروفیل حفرشده در دشت اردبیل، مشخص شد. برای معین ­شدن زمان وقوع خشک و ترسالی‌ها در اعماق پروفیل‌ها، سن آب‌های قرارگرفته در اعماق خاک به‌وسیله معادله و منحنی‌های مربوط، محاسبه‌شده که سن برآورد شده املاح رسوبات دشت اردبیل در روش رابطه ادموند-آلیسون از ۷۳۷ سال در پروفیل ایمیچه تا ۴۵۱۱ سال در پروفیل قره­لر متغیر بود. در ۱۱۰۰ سال اخیر، دو ترسالی و دو خشکسالی عمده ثبت شد. آخرین خشکسالی در ۱۱۶ سال پیش با ۲۰۲ میلی‌متر بارش و دومین خشکسالی در ۴۷۳ سال پیش با ۸۳ میلی‌متر بارش برآورد شد. در همین دوره آخرین ترسالی در ۲۱۰ سال پیش با ۴۵۱ میلی‌متر بارش و دومین ترسالی در ۷۳۵ سال پیش با ۷۰۳ میلی‌متر بارش ثبت شد که این ترسالی بیشترین مقدار بارش برآورد شده در کل دوره ۳۶۰۰ به‌دست‌آمده بوده است. دشت اردبیل از ۱۱۰۰ تا ۲۹۰۰ سال پیش به مدت ۱۸۰۰ سال یک خشکسالی متوسط را تجربه کرده که نشان‌دهنده طولانی بودن دوره‌های خشکسالی ها در این دشت است. در دوره ۲۹۰۰ تا ۳۵۵۰ سال پیش دوره ترسالی با نوساناتی اتفاق افتاده است. با توجه به این موضوع منطقه اردبیل یک‌روند به‌سوی خشک‌سالی در پیش دارد. البته در این روند خشکسالی، دوره‌های تر و خشکسالی با تغییرات اقلیمی کمتر، می‌تواند اتفاق بیافتد.